Şöyle bir dünya hatırlayalım. Bir şirketiniz var ve bu şirkette 100 kişi çalıştırıyorsunuz. Her birine kalem – kağıt verdiniz ve tek bir görev atadınız. Bu çalışanların görevi şu: mesai saatleri içinde bilgisayar başına geçecekler, LinkedIn’de yer alan kullanıcıların profillerini ziyaret edecekler ve açık olan profillerin bilgilerini deftere yazacaklar.
Böyle bir iş yapıldığında LinkedIn’ in bunu engelleme durumu olabilir mi? Olamaz! Peki bu çalışanlar buldukları bütün profillerin bilgilerini toplayıp deftere belli bir düzen içinde ve tekrar erişilebilir bir halde yazabilirler mi? Bence mümkün değil!
Çözüm : Yazılım
100 çalışanı olan şirket bir yazılım geliştirerek LinkedIn‘de profili açık olan herkesin bilgilerini toplayabilir mi? Toplayabilir. Üstelik bu işi sürekli yaparak değişiklikleri de algılayıp topladığı bilgileri güncelleyebilir.
Şirket böyle bir yazılım yaptığında ve bu işi yapmak istediğinde ona engel bir durum var mı? Var. LinkedIn’ in bu yazılımı engelleyebilir.
Şirket bu işi yazılım ile yapmak isterse iki işlem yapacak: Web Crawling ve Web Scraping. Web Crawling ile LinkedIn’ de yer alan kullanıcıların profil linkleri (URL) toplanır, Web Scraping ile de elde edilen her bir linkten istenilen bilgiler çekilir (Kullanıcı adı, ad-soyad, çalıştığı yerler vb.) [Internet dünyasından veri çekme ile ilgili kısa bir süre önce Bilgisayar Kavramları YouTube kanalına misafir olmuştuk. İzleyebilirsiniz.]
Peki bu yazıya konu olan olay ne?
San Francisco merkezli bir girişim olan HiQ Labs; Microsoft tarafından satın alınan LinkedIn’ den bilgileri açık olan kullanıcıların profil bilgilerini topluyor. Bu bilgilerle yapay zeka algoritmasını güncelleyerek / geliştirerek bir insanın işten çıkma durumu ile ilgili tahminde bulunuyor. HiQ Labs bir müddet veri topladıktan sonra LinkedIn bu duruma karşı çıkarak veri toplama işini durdurmasını istedi. HiQ Labs bilgileri toplamaya devam etti ve LinkedIn geliştirdiği teknolojik çözümler ve veri toplama işini sonlandırdı (Yani HiQ Lab’ ı engelledi). HiQ Labs mahkemeye başvurdu, mahkeme karar verdi ve dedi ki;
“LinkedIn’ in bu şekilde bir engellemeye hakkı yok, kullanıcı bilgileri tüm internete açık ve HiQ Labs da bu bilgileri toplayabilir.”
LinkedIn bu duruma itiraz etse de yeni bir karar çıkana kadar kapılarını HiQ Labs’ a açmak zorunda kaldı.
Bu mahkeme kararı ile şu durum bir kez daha netlik kazandı. İnternet dünyasında herkese açık olan bilgi; bir anlamda herkesin kullanımına sunulmuştur. İsteyen alıp kullanabilir. Buradaki kıstas şu olmalı; bilgi topladığın kaynağa zarar vermeyeceksin. Zarar verdiğin noktada bu hakkını kaybetmiş olursun.
