Bendgate‘den şöhret sayılmayan U2 müziğinde olduğu gibi Apple‘ın yaratıcılıklarla dolu yolu her zaman pürüzsüz değildi. Yaklaşan yeni iPhone tanıtımından önce Apple‘ın bugüne kadar başına gelen en büyük hatalarını siz okuyucularımız için derledik.
10 yıl içerisinde yaklaşım 1.2 milyar adet cihaz satan Apple‘ın bu başarısını kimse görmezden gelemez. Bununla birlikte bu süre zarfında hatalarda yapmadığını söylemek doğru olmayacaktır.
Apple‘ın son çıkacak amiral telefonu olması beklenen iPhone X‘in tanıtılmasına kısa bir süre kala sizin için bu başarısızlıkları veya hataları derledik.
iPhone’un bilinmeyen atası (2005)
İlk Apple cep telefonunu hatırlıyor musun? Hayır, iPhone değil; Motorola ile iTunes çalıştıran bir telefon oluşturmak için yapılan bir işbirliği olan ROKR E1‘den bahsediyoruz.
Arkasındaki hikaye şöyle: 2000‘lerin ortalarında Steve Jobs, amiral ürünü olan iPod‘un müzik çalan bir cep telefonunun rakibi olması durumunda popülerliğini yitireceğini düşünmeye başladı. Geride kalmayı istemeyen Apple, o dönem Razr modeli ile popülerliği yakalamış olan Motorola ile birlikte bir anlaşma yaparak; bir Razr modeli içerisinde bütünleşik olarak iPod özelliğinin de eklenmesini sağladı.
Tabi bu yapılan anlaşma sadece cihaz içerisinde bir iPod yazılımının da olması yönündeydi. Ancak tanıtım günü gelip çattığında tanıtılan ürüne bakıldığında o kadar beğenilmeyecek nokta vardı ki tanıtımı yaparken Steve Jobs bile utanmışa benziyordu.
Ucuz bir telefon hissi uyandıran tasarım, kullanıcı deneyimi çok kötü bir arayüz, çok kötü kalitede bir kamera birde bunlar yetmezmiş gibi; aslında hafıza olarak sorun olmamasına rağmen Motorola firmasının koymuş olduğu anlamsız maksimum 100 şarkı sınırı da cabası.
Apple bu sorunun nasıl üstesinden geldi : Apple kendi teknolojilerinin telefona dönüştürülmesi noktasına başka bir şirkete işi teslim ederse ne ortaya çıktığı çok açıktı; aslında bu durumda cevapta açık durumdaydı. Apple sadece teknolojisini değil tasarımını ve telefonun oluşturulması süreçlerini de kendisi yapacaktı. Bu sebeple telefon üretimi ile ilgili şirketlerle ilişkiler kurulmaya ve birlikte çalışılsa da tüm süreçlerin Apple tarafından yürütülmesine karar verildi.
Fiyatta indirim yapan iPhone (2007)
Apple bugüne kadar ucuz teknoloji üretmeyi hiç tercih etmedi. Ancak 2007 yılında yeni çıkmış telefonunun perakende fiyatında 200 dolarlık bir indirime giderek kullanıcılarına bir yem attı. Sizce sonuçları ne oldu dersiniz; kullanıcılar çok memnun oldular bu duruma değil mi? Ya peki erken sipariş yada indirimden önce tam parasına vererek alan kullanıcıların düşünceleri de bu yönde midir?
Tamda 2007 yılından ilk iPhone satışa çıktıktan iki ay sonra böyle bir hamle gelmesi beklentiler ve sonuçları açısından çok farklıydı. Apple bu hamle ile iyi bir PR çalışması yapacağını sanıyorken; piyasadaki teknoloji eleştirmenleri ve analistler de dahil herkes bu hareketin pazarda savaşı kızdırmak için kötü bir hamle olduğu yorumunda bulununca Apple‘ın kampanyası tepetaklak oldu.
Apple bu sorunun nasıl üstesinden geldi : Steve Jobs bu olayın ardından yüzlerce kullanıcıdan sinirli şikayetler aldı o kadar ki en sonunda Apple geri adım atarak yüksek fiyat ödeyerek telefonu satın alan herkese 100 dolar geri ödemeyi kabul etti. O gün bugündür Apple indirim olayına hep mesafe ile yaklaştı.
Bunun için bir uygulama var (!) (2007)
Başlıktan Steve Jobs‘un iPhone tanıtımındaki sloganı hatırladınız değil mi? Evet “Bunun için bir uygulama var“. Ama aslında yoktu. Nasıl mı? Apple iPhone üzerindeki çalışmalarını tamamladıktan sonra Steve Jobs bir açıklama yaptı. Açıklamada üçüncü parti geliştiricilerin potansiyel olarak daha az kaliteli iPhone yazılımı oluşturmalarına izin vererek Apple‘ın cihazın kitlenmesine yol açacak bu duruma izin vermeyeceğini söylüyordu. Steve Jobs çok sert bir tavır ortaya koymuştu ve bu durum iPhone‘u gelecekte çok farklı bir noktaya götürecek gibi duruyordu.
Apple bu sorunun nasıl üstesinden geldi : Phil Schiller ve Apple yönetim kurulu üyesi Art Levinson, Jobs‘u fikrini değiştirinceye kadar sürekli lobi çalışmaları yaptı. Apple‘ın üçüncü parti geliştiricilere iPhone‘u açtığına dair açıklama Mart 2008’de yapıldı. App Store başlangıçta 500 uygulama sunan Haziran ayında açıldı. Bugün, App Store‘da 2,2 milyon dolar kazanılıyor ve Apple üretilen tüm gelirlerden bir kısmını alıyor.
Andorid ile yarış başlıyor (2008 – halen)
1980 li yıllarda Steve Jobs Macintosh‘un geliştirimi sırasında Bill Gates‘in incelemesine bir şans tanıdı. Buna Bill Gates‘in Windows işletim sistemini geliştirmesi için izin verdi.
Bundan birkaç yıl sonra da benzer bir durum için iPhone ve iPod‘un geliştirimi sırasında Google CEO‘su Eric Schmidt‘in yönetim kurulu toplantısına davet etti. Bu davetten kısa bir süre sonra Google Android işletim sistemi üzerinden çalışacak multi-touch bir cihaz üzerinde çalıştıklarını duyurdu. Takip eden yıllarda da Apple Android işletim sistemini daha cazip kılacak birçok stratejik kararlar verdi.
Bu yaşanan olaya ek örnek olarak son yıllarda Android işletim sisteminin önemli bir geliştiricisi olan Samsung‘un geliştirmiş olduğu yeni teknolojilerle Apple‘ın yenilikçi özelliğinin bir bölümünü eline geçirdiğini söyleyebiliriz.
Apple bu sorunun nasıl üstesinden geldi : Apple bu yaşananların hepsini rakiplerine savaş açarak mahkemeye taşıdı. Hem Google ile hemde Samsung ile mahkeme üzerinden hesaplaşmaya çalışan Apple; Google ile uzun bir sürenin sonunda anlaşmaya vardı; ancak Samsung ile savaşı hala devam etmekte. Bununla birlikte Apple müşterilerine avantajlı bir platform satmak üzerine yoğunlaştı ve bununla birlikte daha çok telefon yerine rakiplerinin aksine tek bir telefon modeli üretip; platform olma avantajları üzerine yoğunlaştı.
Kayıp iPhone prototipi (2010)
Yaşadığınız bir stres sonrası barda telefonunuzu unuttuğunuzu düşünün. Ne kadar olası bir durum değil mi? Ancak siz bir Apple geliştiricisisiniz; ve bıraktığınız telefon iPhone‘un yeni çıkacak modelinin prototipi ise işler biraz karmaşıklaşıyor. Bu durum patronunuzu biraz huysuz hatta belki de biraz fazla huysuz biri haline getirebilir.
2010 yılında Apple yazılım geliştiricisi Gray Powell iPhone 4 prototipini kaybetti. Barın sahibi bu telefonu bulup bir teknoloji sitesine sattı. Bu satın almanın ardından teknoloji sitesi çevirimiçi full bir lansman yayınladı. Tabi ki bu lansman Apple lansmanından altı hafta önce oldu.
Apple bu sorunun nasıl üstesinden geldi : Bu yaşananlardan bir hafta sonra teknoloji sitesinin editörünün evine yüksek teknoloji suçları araştırma ekibi tarafından agresif bir baskın düzenlendi. Apple da bu komitenin üyelerindendi. Apple kaybedilen imajını topladı ve aynı zamanda bu hareket hiç reklam çalışması olarak ön görülmedi. O dönemde neredeyse en güçlü yazılım devi olan Apple‘ın karşılaştığı çok büyük zorluklardan biri bu diyebiliriz.
Telefon çekmiyor (2010)
iPhone 4 ilk satışa çıktığında ön siparişlerle hafta sonu satışlarıyla resmen tamamen tüketildi. Ardından insanlar bundan önceki hiçbir modelde olmayan bir durumu fark etmeye başladı. Telefon sinyal sorunu yaşıyor ve aramalar kopuyordu. Bu durum özellikle kullanıcılar iPhone sol ellerinde iken konuşma yaptıklarında ve anten bölümü avuç içinde kaldığında oluyordu.
Bu durumun ortaya çıkış sebebi ise Jony Ive‘nin estetik kaygılar sebebiyle iPhone‘da daha önceden plastik olarak yer alan anten bandını kaldırmasından ortaya çıktığı anlaşıldı. Sonrasında popüler teknoloji dergileri bu hatadan dolayı okuyucularımıza iPhone 4‘ü tavsiye etmiyoruz dedi.
Apple bu sorunun nasıl üstesinden geldi : Bu olay bir dergiyle kalmadı. O kadar büyüdü ki Steve Jobs ailesiyle çıkmış olduğu tatilden dönüp bir basın açıklaması yapmak zorunda kaldı. Basın açıklamasına Steve Jobs telefon ile çıktı. Dürüst bir şekilde Apple‘ın bir hata yaptığını kabul etti ve bu açıklama ona büyük bir kredi sağladı. Sonrasında sorunlu telefonlar ücretsiz aksesuar ve tamir sağlanacağını belirtti. Yeni üretilen telefonlarda da bu sorun düzeltildi. Ancak şöylede bir gerçek var ki Apple yıllardır telefon üretirken sürekli estetik ve sadece çalışan ikileminde kalıyor ve sürekli olarak estetik yönleri arttırmaya çalışıyor.
Apple Haritalar (2012)
Herkes bir yazılımın ilk versiyonunda bir kaç ufak sorun olmasını anlayışla karşılayacaktır, ancak çok az insan Apple Haritalar kadar hatalarla dolu olmasını anlayışla karşılar. Google‘ın bu konudaki gücüne meydan okumak yerine Apple Haritalar gülünç bir ürün halinde ortaya çıktı. Sorunlar manzaraların komik çarpıklığından dolayı ortaya çıkan tablolar bir harita uygulaması yerine Apple Haritalar‘ı bir sanat resmine daha çok benzetiyordu. Gösterime yasak alanların açıkça gösterilmesinden tutun da yol tariflerinde hava alanlarındaki pistleri kullanarak da gideceğiniz konuma gidebiliyordunuz.
Apple bu sorunun nasıl üstesinden geldi : Apple Haritalar‘ın yayınlanmasının hemen ardından Tim Cook tüm kamuoyundan özür diledi ve iOS patronu Scott Forstall şirketten ayrıldı. O zamandan beri Apple Haritalar uygulamasını geliştirmek için birçok çalışma ve düzenleme yaptı. Üç boyut desteği araç ve dronelar ile testler ile sürekli olarak uygulamayı geliştirmeye devam etti. Gelinen noktada en iyi harita uygulaması oldu diyemeyiz, ancak büyük bir ivme ile kendini geliştirdiğini de gizleyemeyiz.
Çok zaman sonra plastik bi iPhone; iPhone 5c (2013)
İlk zamanlar sadece bir adet telefon modeli çıkaran Apple son zamanlar bir seferde artık iki hatta bazen üç farklı model birden çıkarıyor. Bu gelenek “acımasız plastik” iPhone 5c ile başladı.
Beş faklı renk ile satışa sunulan 5c, Apple‘ın gelişmekte olan pazarlarda daha uygun fiyatlı bir iPhone modeli ile yer almasını hedeflediği bir ürün olarak ortaya çıktı. Çıkış düşüncesinde herhangi bir sorun yoktu. Peki problem neredeydi sizce? Daha ucuza bir telefon olarak çıkan ürün; pahalı muadilinden sadece 100 dolar daha ucuzdu. Apple bu konuda tam olarak düşündüğü ile ortaya çıkan sonuç konusunda çok fikir sahibi değildi sanırım.
Aslında satış rakamları olarak benzer rakiplerini geride bıraksa da iPhone 5c Apple‘ın beklediği satış rakamlarına hiç ulaşamadı. Bir gelir bildirimi açıklaması sırasında da Tim Cook telefonun düşündüklerinden daha farklı bir ürün olduğunu itiraf etti.
Apple bu sorunun nasıl üstesinden geldi : iPhone 5c Apple‘ın son çıkarttığı “c” serisi telefon oldu. Bundan sonra Apple düşük pazarlara ürün seçeneği sunmaktan vazgeçmedi. Bu pazarlar için de sonrasında 4 inçlik iPhone SE modelini çıkarttı. Bu şekilde düşük pazarlarda da yayılmayı hedefleyerek şuanda Apple yoluna devam etmekte.
Bükülebilen telefon (2014)
İnanılmaz derecede ince bir metal parçasının üzerine oturmanın sonrasında metalin büküleceğini kim düşünür ki? Görünüşe göre Apple‘ın ilk büyük ekranlı telefonu iPhone 6 Plus‘ı satın alan çok fazla insan var.
Çok kısa zamanda etrafa yayılan video ve resimler iPhone‘un ortadan çok belirgin bir şekilde büküldüğünü ortaya koydu. “Bükülme” takma adı ile bir anda tüm dünyada popüler bir konu oldu. Hatta rakip firmalar bu duruma eğlenceli göndermeler yaparak uzun bir süre konu üzerinden Apple‘a yüklendi.
Apple bu sorunun nasıl üstesinden geldi : Şirket öncelikli olarak ortaya çıkan bükülen iPhone fenomeninden sadece bir avuç insanın etkilendiğini belirtti. Aynı eğlenceyi iPhone 6S Plus ile de yaşamayı hevesle bekleyen insanlar için yeni çıkan telefon bu noktada beklentileri karşılamadı. Apple çok daha fazla güçlendirilmiş kasa ile bu sorunu ortadan kaldırdı.
U2’nin çöküşü (2014)
Bu yaşanan sorunu Apple‘ın öngöremediği sonuçlar sebebiyle çok kısa sürede fiyat indirimine gidişine sebep olan hata olarak görebiliriz. Sorun aslında U2 grubu ile Apple‘ın bir anlaşma yapması ile grubun son albümü olan Songs of Innocence‘ın tüm iPhone kullanıcılarına özel promosyon olarak sunulması ile başladı.
Milyonlarca insan bir anda kütüphanelerinde sipariş vermemiş olmalarına rağmen bir albümle karşılaştı, ki bu durum çoğunu mutlu etmedi. Bu durum ortaya çıkardı ki; aslında makul bir hediye ve makul bir müzik grubu olmasına rağmen milyonlarca insan U2 grubunu sevmiyormuş.
Apple bu sorunun nasıl üstesinden geldi : Grubun solisti bir röportajında bu durumdan dolayı çok üzgün olduğu yönünde açıklamalarda bulundu. Apple ise bu albümün kütüphanelerden nasıl silineceğine dair yönergeler ile kullanıcılarını bilgilendirdi.
